Wychowawcy Specjalistycznej Placówki Wsparcia Dziennego w Radłowie mieli przyjemność uczestniczyć w 13 Ogólnopolskiej Konferencji POMOC DZIECIOM- OFIAROM PRZESTĘPSTW, która obyła się 24- 25 października w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Organizatorami konferencji byli Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę oraz Ministerstwo Sprawiedliwości. Był to czas merytorycznych wystąpień i ożywionych dyskusji na temat postrzegania problemu krzywdzenia dzieci przez społeczeństwo, działań legislacyjnych w zakresie ochrony dzieci przed przemocą na świecie oraz pojęcia „dobra dziecka” w perspektywie służb społecznych i wymiaru sprawiedliwości. Dla nas wychowawców- był to z kolei czas głębokich przemyśleń, którymi chcielibyśmy się teraz podzielić.
Choć pojęcie „DOBRO DZIECKA” stanowi podstawowe zagadnienie prawa rodzinnego, a jego ochrona to jedna z kluczowych zasad systemu prawa- nie jest ono nigdzie zdefiniowane. Może zatem budzić wiele dylematów w praktyce – szczególnie wtedy kiedy staramy się kierować jedynie własną wrażliwością i doświadczeniem, kiedy brakuje nam jasnych reguł postępowania i wypracowanych standardów.
REAGOWAĆ należy ZAWSZE- zawsze wtedy kiedy istnieje podejrzenie naruszenia lub zagrożenia dobra dziecka poprzez wystąpienie przemocy względem niego. Nie jest jednoznaczne z dążeniem do ograniczenia bądź pozbawienia władzy rodzicielskiej rodziców- każde dziecko ma prawo do wychowywania się w środowisku rodzinnym. Ustawodawca w Ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zabezpieczył instytucje, które mają stanowić wsparcie i pomoc dla rodziny w przypadku m.in. wystąpienia problemu krzywdzenia dziecka (mowa tu o placówkach wsparcia dziennego, rodzinach wspierających, asystentach rodzin). Niekiedy środki te stają się niewystarczające, co niestety prowadzi do wyjść ostatecznych- umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Sędzia Dorota Trautman z Sądu Okręgowego w Warszawie zaznaczyła, że takie orzeczenia w przypadku małoletnich z założenia będą złe- niestety konieczne.
Krzywdzenie dzieci to dla osób pracujących z dzieckiem i rodziną niewątpliwie trudny temat- wiążący się z zakłopotaniem, często odczuwaną bezradnością czy lękiem przed podejmowaniem konkretnych działań. Uczestnictwo w konferencji, gdzie prezentowane są aktualne stanowiska środowisk naukowych, aktualne orzecznictwo oraz standardy wypracowane przez ekspertów pozwala nareszcie wyciągnąć wniosek, że reagując na przemoc nie trzeba niczego UDOWADNIAĆ- profesjonaliści pracujący z dziećmi muszą umieć rejestrować, rozpoznawać i rozumieć zachowania dzieci mogące budzić niepokój, bezwzględnie reagować na nie.
Wystąpienia konferencyjne wywarły na nas bardzo duże wrażenie- szczególnie Rzecznika Praw Dziecka Marka Michalaka otwierającego konferencję, dr Moniki Sajkowskiej (Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę) dot. historii ujawniania zjawiska krzywdzenia dzieci, dr Magdaleny Arczewskiej (Uniwersytet Warszawski) dot. przemiany „dobra dziecka” w perspektywie służb społecznych. Wyjątkowo interesujące dla nas okazały się wystąpienia prof. Arona Bentovima dot. metodyki pomocy dzieciom ofiarom krzywdzenia przejawiającym objawy posttraumatyczne i destrukcyjne „Nadzieja dla dzieci i rodzin”, czy B. Gudbransosona (Rada Europy) dot. modelu ochrony Praw Dziecka do przyjaznego wymiaru sprawiedliwości w Europie- BARNAHUS.
Był to dla nas także czas nowych inspiracji dotyczących rozwiązań metodycznych w pracy z dzieckiem, a także ugruntowania przekonań i stanowisk dot. zjawiska krzywdzenia dzieci. Nasuwa się refleksja, że naszą naczelną zasadą jest stać po stronie dziecka, być przedstawicielem jego praw w świecie dorosłych oraz wniosek, że skuteczna pomoc rodzinie uwikłanej w przemoc to nie kwestia prawa, wykładni czy przepisów wykonawczych- jeżeli my dorośli nie będziemy chcieli tej pomocy, to nie otrzyma jej także dziecko.